پروستات یک غده کوچک به اندازه گردو در دستگاه تناسلی مردان است که وظیفه اصلی آن تولید بخشی از مایع منی می‌باشد. این مایع حاوی مواد مغذی، آنزیم‌ها و پروتئین‌هایی است که به حرکت روان‌تر اسپرم‌ها، محافظت از آنها در برابر محیط اسیدی واژن و افزایش طول عمرشان کمک می‌کند. به همین دلیل، سلامت پروستات به طور مستقیم بر کیفیت مایع منی و در نتیجه بر توان باروری مردان تاثیر دارد. بزرگی آن، که اغلب با افزایش سن رخ می‌دهد و گاهی در اثر عوامل ژنتیکی، هورمونی یا التهابی نیز ایجاد میشود، یکی از شایع‌ترین مشکلات در مردان بالای 50 سال است. این عارضه ممکن است تنها به مشکلات ادراری محدود نشود و بر سایر جنبه‌های سلامتی مردان، از جمله عملکرد جنسی نیز اثر بگذارد.
تاثیر بزرگی پروستات بر باروری
تغییر در ترکیب مایع منی
عملکرد نامطلوب پروستات می‌تواند ترکیب شیمیایی و فیزیکی مایع منی را تغییر دهد؛ برای مثال، میزان PH، غلظت و وجود آنزیم‌های ضروری ممکن است دچار اختلال شود و این تغییرات می‌تواند تحرک، شکل و بقای اسپرم‌ها را کاهش دهد.
انسداد مجاری انزال
افزایش حجم پروستات ممکن است با فشردن یا مسدود کردن مجاری انزال، مسیر عبور اسپرم‌ها را محدود یا کاملاً متوقف کند و در نتیجه حجم و شدت انزال کاهش یابد.
پروستاتیت (التهاب پروستات)
التهاب ناشی از بزرگی یا عفونت‌های ثانویه می‌تواند باعث تخریب دیواره سلولی اسپرم‌ها، آسیب به DNA آنها و ایجاد واکنش‌های ایمنی علیه سلول‌های جنسی شود که همگی توان باروری را کاهش می‌دهند.
اثر داروهای درمانی
برخی داروهای تجویز شده برای درمان BPH ، ممکن است حجم مایع منی را کاهش دهند، غلظت آن را تغییر دهند یا حتی الگوی انزال را تحت تأثیر قرار دهند.
اختلالات جنسی
بزرگی پروستات می‌تواند با ایجاد فشار عصبی، کاهش اعتمادبه‌نفس یا تغییر در پاسخ عصبی-عروقی آلت تناسلی، مشکلاتی مانند اختلال نعوظ، انزال زودرس یا تأخیر در انزال و کاهش میل جنسی ایجاد کند که به طور غیرمستقیم اما قابل‌توجهی بر باروری تاثیر می‌گذارند.
علائم مرتبط با بزرگی پروستات
-
تکرر ادرار، به‌خصوص در شب (نیاز به چندین بار بیدار شدن برای ادرار)
-
دشواری یا تأخیر در شروع جریان ادرار که گاهی با زور زدن همراه است
-
جریان ضعیف، باریک یا منقطع ادرار که ممکن است به‌طور ناگهانی قطع و دوباره آغاز شود
-
احساس تخلیه ناقص مثانه حتی پس از ادرار کامل، که می‌تواند منجر به نیاز مکرر به رفتن به سرویس شود
-
درد، سوزش یا احساس فشار هنگام ادرار یا در لحظه انزال، که ممکن است با التهاب یا عفونت پروستات مرتبط باشد
روش‌های تشخیص BPH
برای ارزیابی دقیق تأثیر بر باروری، پزشک معمولاً مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی را به‌کار می‌گیرد تا هم وضعیت پروستات و هم کیفیت عملکرد دستگاه تناسلی مردانه را بررسی کند. این روش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
-
معاینه دیجیتال رکتال(DRE): لمس فیزیکی پروستات از طریق مقعد برای بررسی اندازه، شکل و وجود هرگونه سفتی یا ناهنجاری
-
آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات(PSA): سنجش سطح PSA در خون که می‌تواند نشانه التهاب، عفونت یا مشکلات جدی‌تر باشد.
-
سونوگرافی ترانس‌رکتال: ایجاد تصاویر دقیق از ساختار پروستات برای اندازه‌گیری حجم، بررسی وجود کیست یا توده و تشخیص انسداد احتمالی
-
آزمایش آنالیز مایع منی: بررسی تعداد، تحرک و شکل اسپرم‌ها و شناسایی اختلالات احتمالی در ترکیب مایع منی
-
تصویربرداری MRI یا CT در موارد پیچیده: ارزیابی دقیق‌تر ساختارهای اطراف پروستات، مجاری ادراری و دستگاه تناسلی برای یافتن علت‌های پیچیده‌تر ناباروری
اگر بزرگ شدن پروستات بر باروری شما تاثیر گذاشته است، مرکز نمونه‌برداری یاس نیاوران با تیم متخصص و تکنولوژی‌های مدرن می‌تواند به شما در تشخیص و درمان کمک کند.
این بیماری چگونه درمان می شود؟
درمان دارویی: استفاده از آلفابلوکرها می‌تواند عضلات پروستات و مثانه را شل کرده و جریان ادرار را بهبود بخشد. این داروها با کم کردن تولید هورمون دی‌هیدروتستوسترون می‌توانند اندازه پروستات را کم کنند و فشار بر مجرای ادراری را کاهش دهند.
درمان التهاب و عفونت: در صورت وجود التهاب مزمن پروستات (پروستاتیت)، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدالتهاب و در برخی موارد داروهای ضددرد تجویز کند.
درمان جراحی: در مواردی که درمان دارویی جوابگو نباشد یا بیمار دچار عوارض شدید شود، انجام عمل جراحی ضروری است. روش تراش پروستات از طریق مجرا (TURP) یا استفاده از لیزر از مهم‌ترین گزینه‌ها هستند.
نمونه‌برداری: در مواردی که معاینه و آزمایش‌ها حاکی از وجود توده یا تغییرات غیرطبیعی در بافت پروستات باشد، پزشک برای روشن شدن ماهیت بیماری و حذف احتمال سرطان، اقدام به نمونه‌برداری پروستات می کند. بیوپسی عموماً تحت بیحسی موضعی و با هدایت سونوگرافی انجام میشود و می‌تواند در تشخیص دقیق نقش مهمی داشته باشد.
اصلاح سبک زندگی: رعایت رژیم غذایی سالم و غنی از میوه، سبزیجات و امگا 3، محدود کردن مصرف کافئین و الکل، ترک سیگار و ورزش منظم می‌تواند به بهبود وضعیت پروستات و کاهش علایم کمک کند.
روش‌های کمک‌باروری: در مواردی که بزرگی پروستات به شدت بر کیفیت انتقال منی تأثیر گذاشته و باروری را دچار مشکل کرده است، پزشک می‌تواند توصیه به استفاده از تکنیک‌های پیشرفته کمک‌باروری مانند تلقیح خارج از رحم (IVF) یا تکنیک میکروانجاد درون سیتوپلازم (ICSI) نماید.
کلام پایانی
بزرگی پروستات به خودی خود یک بیماری خطرناک نیست، اما می‌تواند اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر باروری مردان داشته باشد. شناخت علائم و مراجعه به پزشک در مراحل اولیه می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کرده و شانس باروری را حفظ کند. درمان به موقع، اصلاح سبک زندگی و پیگیری منظم وضعیت پروستات، کلید حفظ سلامت جنسی و باروری است. همچنین، آگاهی‌رسانی در مورد اهمیت سلامت پروستات و انجام منظم آزمایش‌ها و معاینات دوره‌ای می‌تواند از بروز مشکلات مزمن جلوگیری کرده و کیفیت زندگی جنسی و توان باروری را در طولانی‌مدت بهبود بخشد.
نظر شما